Od momentu legalizacji w 2017 roku po rekordowy import w 2024 roku – oto jak zmieniał się rynek medycznej marihuany w Polsce na przestrzeni ostatnich lat. Artykuł obejmuje analizę poszczególnych lat, a także podsumowanie aktualnej sytuacji i perspektyw na najbliższy rok.
Wstęp
W ciągu ostatnich lat rynek medycznej marihuany w Polsce przeszedł dynamiczne zmiany – od pierwszych regulacji prawnych, przez stopniowy wzrost importu, aż po rekordowe ilości sprowadzanego surowca w 2024 roku. Każdy kolejny rok przynosił nowe wyzwania i możliwości, a rosnące zapotrzebowanie pacjentów wpłynęło na decyzje regulacyjne i rynkowe. Choć dostępność medycznej marihuany stopniowo się zwiększała, nadal pozostaje ona tematem intensywnych debat w kontekście przepisów i kontroli. Jak zmieniało się podejście do terapii konopnej w Polsce na przestrzeni lat? Jakie decyzje wpłynęły na rynek i co przyniosą kolejne lata?
2017 – Początki legalizacji
Rok 2017 był przełomowy dla rynku medycznej marihuany w Polsce. 1 listopada weszła w życie nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, która dopuściła możliwość stosowania konopi w celach medycznych. Jednak dostępność surowca była bardzo ograniczona – cały roczny import wyniósł zaledwie 14 kg. W tym czasie pacjenci mogli uzyskać marihuanę jedynie w ramach procedury importu docelowego, czyli indywidualnego sprowadzania leku z zagranicy na podstawie recepty i zgody Ministerstwa Zdrowia. Procedura ta wymagała, aby lekarz wystawił pacjentowi stosowne zaświadczenie, które następnie musiało zostać zaakceptowane przez odpowiednie organy. Proces ten był czasochłonny i skomplikowany, co znacznie utrudniało legalne pozyskanie leku przez pacjentów.
2018 – Wysokie progi wejścia
Choć prawo umożliwiało stosowanie medycznej marihuany, w 2018 roku wciąż brakowało jej w polskich aptekach. Procedury importu były skomplikowane, a dostępność surowca ograniczona. Dokładne dane dotyczące importu w tym roku nie są dostępne, jednak eksperci wskazują, że była to ilość zbliżona do tej z 2017 roku. Wiemy natomiast, że w 2018 roku do Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego wpłynęły wnioski o import docelowy produktów takich jak Bediol, Bedrocan, Bedrolite, Bedrobinol, Bedica i Pedanios. Łączna ilość importowanych produktów wyniosła 3,85 kg. Nadal dominował import docelowy, a pacjenci często napotykali trudności związane z uzyskaniem recept i sprowadzeniem leku.
2019 – Pierwsza dostawa do aptek
17 stycznia 2019 roku do polskich aptek trafiła pierwsza partia legalnej medycznej marihuany. Był to przełomowy moment, gdyż pacjenci zyskali łatwiejszy dostęp do terapii. Mimo to wciąż pojawiały się problemy związane z wysokimi kosztami oraz niewystarczającą dostępnością suszu. Ilość sprowadzonego surowca w tym roku nie jest dokładnie znana, jednak zapotrzebowanie rosło, co przełożyło się na wzrost importu w kolejnych latach. Świadczy o tym fakt, że obszar zasiewów różnymi odmianami konopi zwiekszył się o 79%, przekraczając 3 tys. hektarów.
2020 – Pierwszy znaczny wzrost importu
Rok 2020 przyniósł wyraźny wzrost importu medycznej marihuany do Polski. Sprowadzono ponad 250 kg suszu, co było istotnym krokiem naprzód w kontekście dostępności leczenia konopnego. Coraz więcej lekarzy decydowało się na przepisywanie medycznej marihuany swoim pacjentom, a społeczne zainteresowanie terapią rosło. Mimo to problemem pozostawały wysokie ceny oraz brak refundacji.
2021 – Z kilogramów powstają tony…
W 2021 roku import medycznej marihuany wyniósł niemal 1 000 kg, co oznaczało czterokrotny wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim. Coraz więcej pacjentów otrzymywało recepty, a marihuana była stosowana w leczeniu bólu przewlekłego, stwardnienia rozsianego, padaczki oraz innych schorzeń. Pomimo rosnącej podaży w aptekach nadal zdarzały się okresowe braki surowca, wynikające z ograniczeń w imporcie.
2022 – Kolejny wzrost dostępności
Import medycznej marihuany do Polski w 2022 roku osiągnął 1 650 kg. Popularność terapii konopnej stale rosła, a do kraju sprowadzano różne odmiany suszu o różnym składzie kanabinoidowym. Problemem pozostawał brak krajowej produkcji, przez co polski rynek był całkowicie uzależniony od importu. Pojawiały się również pierwsze dyskusje na temat potencjalnej legalizacji uprawy medycznej marihuany na terenie kraju.
2023 – Zapotrzebowanie przekracza 2,5 tony
W 2023 roku import marihuany medycznej wyniósł 2 600 kg, a według innych źródeł – nawet 4 500 kg. Był to kolejny rok znaczącego wzrostu, co świadczyło o rosnącym zainteresowaniu terapią konopną w Polsce. Coraz więcej pacjentów korzystało z leczenia, jednak wciąż borykano się z problemami administracyjnymi i logistycznymi. Pomimo rosnącego rynku, ceny suszu pozostawały wysokie, co ograniczało dostępność leczenia dla części pacjentów.
2024 – Rekordowy import
Rok 2024 stał się kolejnym przełomowym momentem dla rynku medycznej marihuany w Polsce. 4 października 2024 roku Międzynarodowa Rada ds. Przeciwdziałania Narkomanii (INCB) ogłosiła zwiększenie limitów importowych dla Polski, podnosząc roczne zapotrzebowanie na cannabis o dodatkowe 5 278 431 g. Wcześniejszy limit wynoszący 6 ton został rozszerzony, co oznacza, że całkowity możliwy import na ten rok osiągnął 11 278 431 gramów (około 11,3 tony), natomiast faktycznie sprowadzono do kraju około 7,8 tony suszu. Przypomnijmy, że w październiku 2024 roku Polacy wydali na medyczną marihuanę aż 42,6 mln zł, czyli więcej, niż przez cały 2022 rok.
Zmiany w przepisach
Oprócz imponujących statystyk dotyczących importu, rok 2024 przyniósł jeszcze jedną kluczową zmianę. Polski rząd wprowadził istotne zmiany w regulacjach dotyczących przepisywania medycznej marihuany. Nowe rozporządzenie, podpisane przez Minister Zdrowia Izabelę Leszczynę, wprowadza wymóg osobistego badania pacjenta przed wystawieniem recepty na substancje kontrolowane. Oznacza to koniec możliwości przepisywania medycznej marihuany podczas e-wizyt, co do tej pory było standardową praktyką w wielu prywatnych klinikach konopnych.
Nowe przepisy przewidują jeden wyjątek – kontynuację leczenia w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), jednak nie obejmuje to nocnej i świątecznej opieki medycznej. Dodatkowo, lekarze zostali zobowiązani do weryfikacji pacjenta w systemie informatycznym przed wypisaniem recepty na substancje odurzające, co ma na celu zaostrzenie kontroli nad stosowaniem leków psychotropowych i przeciwdziałanie ich nadużywaniu. Ministerstwo Zdrowia argumentuje, że nowe regulacje mają na celu ograniczenie niekontrolowanego wzrostu wydatków publicznych oraz zwiększenie nadzoru nad lekami podlegającymi ścisłej kontroli.
Perspektywy na rok 2025
Rok 2025 zapowiada się jako kolejny przełomowy etap w rozwoju rynku medycznej marihuany w Polsce. Międzynarodowa Rada ds. Przeciwdziałania Narkomanii (INCB) opublikowała 23 grudnia 2024 r. wstępne szacunki dotyczące globalnego zapotrzebowania na substancje kontrolowane, ustalając dla Polski nowy, rekordowy limit importowy na poziomie 20 000 kg medycznej marihuany. Jest to prawie dwukrotne zwiększenie względem 2024 roku, co wskazuje na rosnące zapotrzebowanie na terapię konopną wśród pacjentów.
Zwiększenie limitu jest odpowiedzią na dynamiczny rozwój rynku oraz stale rosnącą liczbę pacjentów, dla których medyczna marihuana stanowi skuteczną metodę leczenia przewlekłego bólu, chorób neurologicznych, stanów zapalnych oraz zaburzeń psychicznych, takich jak PTSD. Znaczny wzrost dostępności surowca może wpłynąć na stabilizację rynku, eliminując dotychczasowe problemy związane z niedoborami w aptekach oraz wysokimi cenami.
Nasza spółka zależna, THC Pharma, poinformowała w zeszłym tygodniu o uzyskaniu pięciu pozwoleń od Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego (GIF) na import marihuany medycznej do Polski. Łączna ilość surowca objętego zgodami to niemal 250 kg.
Podsumowanie
Rynek medycznej marihuany w Polsce przeszedł ogromne zmiany od momentu legalizacji w 2017 roku. Każdy kolejny rok przynosił nowe regulacje, wzrost importu i rosnące zainteresowanie pacjentów tą formą terapii. Rekordowy import w 2024 roku oraz zapowiedziane zwiększenie limitów na 2025 rok do 20 ton wskazują na dynamiczny rozwój sektora oraz rosnącą akceptację marihuany jako skutecznego środka terapeutycznego.
Jednocześnie nowe regulacje prawne zaostrzające zasady wystawiania recept mogą stanowić wyzwanie dla pacjentów, szczególnie tych niemobilnych. W kolejnych latach kluczowe będzie znalezienie równowagi pomiędzy kontrolą nad substancjami odurzającymi a zapewnieniem pacjentom szerokiego dostępu do leczenia.
Niezależnie od wyzwań legislacyjnych, rosnące zapotrzebowanie oraz otwartość rynku na innowacje wskazują, że Polska znajduje się na drodze do dalszego rozwoju w dziedzinie medycznej marihuany, między innymi poprzez możliwość wdrożenia krajowej produkcji, co mogłoby uniezależnić rynek od importu i zwiększyć dostępność leku w przystępniejszych cenach.
Źródła
- FaktyKonopne.pl: W 2024 roku do Polski sprowadzono 7,8 tony medycznej marihuany
- liroyal.pl: Łańcuch dostaw medycznej marihuany
- rynekzdrowia.pl: Rekordowy import suszu z konopi. GIF podał nowe dane dotyczące medycznej marihuany
- businessinsider.com.pl: Konopie warte miliardy. Oto jak Polska staje się konopnym zagłębiem
